Volgens de 18e eeuwse stadssecretaris van Deventer, de heer Dumbar, was er in oude documenten bewijs te vinden voor een goudsmedengilde in Deventer in de 14e eeuw. Helaas zijn de gildestatuten daarvan niet bewaard gebleven. Wel hebben we die van Utrecht uit ca. 1382. Een deel daarvan is gewijd aan kwaliteitscontrole. Bijvoorbeeld: ... wat werc ghevonden worde ghevullet mit lode, mit yser of mit anders enyghen zaken, dat men proeven mochte dat valsch waer ... Item en zel men ghene valsche stene zetten in goude ...

The 18th c. Deventer magistrate secretary, mr Dumbar, found proof in old documents of the existence of a goldsmiths guild in Deventer in the 14th century. Sadly its statutes had already been lost. Luckily we still have those for the goldsmiths of Utrecht, from c. 1382. Part of them aim to control the quality of the work produced there. For instance pieces filled with lead or iron (instead of precious metal) were deemed to be false. Also putting false stones into gold was forbidden.

Een bekende Utrechtse goudsmid uit die tijd is Elias Scherpswert die o.a. in 1362 voor de heer van Gouda en Schoonhoven, Jan van Blois, een mooie riem maakte: Elyaes Scarpzwaert den goutsmit tUtrecht ... Item minen joncher ghemaect bi Elyas voirscreven voir Paeschen enen riem dat zulveren lewinnen op stonden mit sproken ...
In hetzelfde jaar maakte hij een reliekhouder van de Heilige Frederik voor in de Sint Salvatorkerk te Utrecht. Dit wordt heden ten dage in het Rijksmuseum bewaard en getuigd van groot vakmanschap.

A well known goldsmith from Utrecht from that period was Elias Scherpswert. For example in 1362 he made a belt for the lord of Gouda and Schoonhoven, Jan van Blois, to wear with Easter which was decorated with silver lionesses and verbs. And in the same year he produced the stunning reliquary bust of St. Frederik for the St. Salvatorchurch in Utrecht. This piece is nowadays kept in the National 'Rijksmuseum' in Amsterdam.

Het is alweer een tijdje geleden dat we in Cracow zijn geweest, en ik heb daar al eens iets over
geschreven. Nu het tweede deel van de trip.
We zijn in de Maria Basiliek geweest, waar het hoogtepunt het altaar van Veitt Stoss was, gemaakt tussen 1477 en 1489. Let op het detail van de vouwlaarsjes!

Aan de muur hingen verder nog enkele andere houtsnijwerkjes. Hieronder een detail met een mooie tas en een drinktonnetje (deze vaak leren drinktonnetjes kwamen wel voor onder reizigers).


Onder het marktplein was een museum. De vloer van het museum was het oorspronkelijke straatniveau van de middeleeuwse markt en de tentoongestelde vondsten waren op het marktplein gevonden.
Een hoogtepunt was wel dit 13e/14e eeuwse benen mesheft:



Verder waren er veel vitrines met goed bewaard gebleven persoonlijke objecten, zoals deze kammen.



Een erg mooi bewaard gebleven messing beurshangertje. Komt dit je misschien bekend voor?



Een vitrine met enkele leervondsten en leerbewerkersgereedschappen was aan de binnenkant flink beslagen van het vocht. Door de mist heen kun je nog net een leermes zien liggen.



Part 2 of the cracow trip. We went to St. Mary's Basilisk, with a nice altarpiece from the end of the 15th century. We also went to the underground museum below the marketsquare. The floor of the museum used to be the street level of the market and the displayed items were found there during excavations. Some nice items include a 13th/14th century bone knife handle, a lot of household items, a purse hanger that looks very familiar and they also had some fog on display. Inside the fog you could see some leather and leather working tools.

In het weekend van 14 tot en met 16 oktober vond in het Historisch Openluchtmuseum te Eindhoven het twintigjarig jubileum van onze overkoepelende vereniging, Die Landen van Herwaerts Over, plaats. Dit was al sinds het begin van het jaar in planning door het LHO-bestier en Hofmeesteres Sabine Logie (ook een van onze leden) heeft er flink wat tijd en energie in gestoken om het tot een succes te maken. En dat was het!



Er waren met name vroeg-middeleeuwse groepen; Deventer Burgerscap, vertegenwoordigd door mijzelf en Lea, was mager aanwezig, maar dat was niet zo erg, want het was erg gezellig met de vroemi's. Baersenbrouc (bestaande uit de familie Wessels, Femke en Trude met haar nieuwe vriend, mijn oud-collegasoldenier Arjen Kok) en CdO (vertegenwoordigd door Wilg en Bryndis) waren er ook in kleine hoeveelheden. Op vrijdag kwam iedereen wat laat aan vanwege flinke files, waar ik niets van heb meegekregen omdat ik met de trein was gekomen en al de hele dag in Eindhoven was. We hebben nog tot laat langs het vuur gezeten.



Alles ging gezapig en rustig. Een groepje vikingen ging wat wapenoefeningen doen in een bosje, de kinderen Wessels gingen de hort op en de dames gingen wat handwerken. Uiteraard was er tijd voor wat fotosessies en sterke verhalen. Met Wilg en Arjen haalde ik wat lollige herinneringen boven en flaneerde wat het park rond in de toch best wel felle zon. Het was prachtig weer, heerlijk warm (behalve 's nachts) en uitermate zomers.



Een van de HOME-vrijwilligers vilde een konijn en een eekhoorn, tot grote fascinatie van Kunera Wessels, die het een beetje eng maar toch ook wel stoer vond. Uiteindelijk mocht ze de konijnenkop een oog uitsteken en hem aan een touwtje meedragen naar de persoon die de kop wilde begraven om het vlees er af te laten rotten. Helaas heb ik geen foto van het prachtige beeld dat dat opwekte, een klein meisje in een schattige jurk die met een afgehakt konijnenhoofd door de avondzon hupst. Het was als een verontrustende versie van Alice in Wonderland.




Zaterdagavond was er feest: eerst kregen we een korte speech van Lea, de voorzitter, daarna smulden we van de maaltijd die gemaakt was door Margreet en Patricia - een stoofvleesschotel, brood, en toe stoofperen met room en wafels. Er was een hoeveelheid drankjes geregeld die gelukkig niet eens op kwam. Na het maal werden de tafels weggeschoven en speelde de band Orfeo geruime tijd zeer dansbare muziek, waarvoor ook instructies werden gegeven. Tegen de traditie in stonden er bijzonder veel mannen op de dansvloer. Aan de zijkant had Ruben (de Regt, russvik) een sjoelbak neergezet en speelde met ons een competitietje.
Hierna trok iedereen terug naar de vuren. Ik lag er tegen 3 uur in.




Op zondag ongeveer hetzelfde gedaan als zaterdag, los van dat ik vroeger op was omdat ik moest plassen, en meemaakte hoe Martin Wessels de stoelen van rijp ontdeed omdat het toch best redelijk had gevroren 's nachts. Aan het einde moesten we redelijk snel opbreken en kon ik niet mee met de bus omdat ik geen geld in mijn portemonnee noch op mijn ov-chip had. Gelukkig was Onno Hus nog in het park en reed me naar het station.



Alles aan het feest was erg gezellig en fijn, en het was jammer dat zo weinig laat-middeleeuwers in staat of bereid waren te komen.

Before we left for Visby two weeks ago, I was clearing out the 'medieval room' in our home and came across this yarn I dyed ages ago with madder and that was handspun by my mother somewhere in the 70's. I told myself to finally do something useful with it. I took the wool with me to Sweden, hoping I would find someone there who could teach me needlebinding.


I'm not sure how common needlebinding was in the Low Countries during the 14th century, but as my hands are ALWAYS cold I simply needed something right away. 'I can always do the research later,' I thought. And if they turn out to be completely wrong, I can always use them in my 21st century life.



Luckily Martina from Carnis was willing to teach me needlebinding. I had tried the technique before, but never managed to get further then a few rows, then forgot how to do it again and ultimately just abandon the whole project. This time I started and never really quit before the project was done. Even while traveling home, I almost worked non-stop, on the boat and in the car. Last Friday I finished the last thumb and yesterday I felted them. For those who want to know: I used the mammen-stitch for this project.


And now, I'm a really happy girl! No more cold hands!!! And I have enough wool left to do a pair of socks as well, so no more cold feet either.

Elk jaar vind in het Zweedse stadje Wisby het grootste middeleeuwse festival van Scandinavië plaats, de 'medeltidsveckan'; de middeleeuwen week. Er is een grote markt, vuurspuugshow, steekspel, etc. Helaas rijden de ridders in nep harnassen en verkopen de handelaren veelal alles behalve authentieke middeleeuwse goederen. Een paar van onze Zweedse vrienden besloten dat 2011 een jaar was om daar eens goed verandering in te brengen en er een authentiek kampement in te richten.
Dit is niet toevallig, want in 2011 was het 650 jaar geleden dat de Deense koning, Waldemar Attertag, in 1361 de Zweedse eilanden Öland en Gotland binnenviel. Recht onder de stadsmuren van hanzestad Wisby, op Gotland, heeft de bevolking van Gotland geprobeerd om dit ridderleger staande te houden maar is er afgeslacht. De er begin 20e eeuw opgegraven massagraven zijn hier stille getuigen van.
De oorlog die Waldemar hiermee met de hanze ontketende werd pas negen jaar later, in 1370, beslecht met de overwinning door de hanze. Een oorlog waar ook Deventer met troepen en schepen aan heeft bijgedragen. Enfin, Deventer Burgerscap moest wel gewoonweg naar deze heropvoering van die roemruchte veldslag van 1361 gaan.





Each year the Swedish town of Wisby is host to the largest medieval festival in Scandinavia, the 'medeltidsveckan'; the medieval week. There is a big market, fireshow, joust, etc. It is only too bad that the knights wear fake armour and the merchants mostly sell anything but authentic medieval goods. A few of our Swedish friends decided that 2011 would be the year to change all that, by putting up a big authentic encampment, with battle reenactment.
This is not a coincidence, because 650 years ago, in 1361, the Danish king Waldemar Attertag invaded the Swedish islands of öland and Gotland. The population of Gotland tried to beat him back, right under the walls of the hanseatic town of Wisby, but got massacred by his knightly army. The mass graves, dug up in the early 20th century, are silent witnesses to this.
With this act, Waldemar started a war with the Hanseatic league. One which lasted for nine years and was ended by the hanseatic victory in 1370. Soldiers and ships from Deventer participated in this. So it goes without saying that Deventer Burgerscap just had to attend the reenactment of this famous battle of 1361.


And by God, it was a great event!




Wisby heeft nog steeds haar originele, vrijwel intacte, vroeg 14e eeuwse stadsmuren, inclusief een brede strook onbebouwd land ervoor. Op deze schitterende plek hadden wij ons kampement en konden we ook de veldslag uitvechten, zo'n 100 meter van de originele locatie. Delegaties van een groot deel van de beste 14e eeuwse levende geschiedenis groepen van Europa namen deel aan het evenement. Er stonden Zweden, Noren, Finnen, Polen, Tsjechen, Duitsers, Nederlanders, Belgen en Italianen, etc. Er waren workshops georganiseerd om te leren gouddraad borduren, leer bewerken (door onze Nijso!), smeden, naaien, etc. In het 13e eeuwse kapitelhuis kon je lezingen van experts bijwonen over gefronste hoofddoeken (door onze Isis!), harnassen, kleding, etc. Er was een voettoernooi waarbij er als hoofdprijs een Albion zwaard (top kwaliteit) werd weggegeven. En bij de veldslagen was er zelfs cavalerie aanwezig (Frilansene uit Noorwegen). Een paar dagen voor de hoofdveldslag bij Wisby werd ook de veldslag bij Mästerby heropgevoerd. Hier troffen de beide legers elkaar ook in 1361 zonder dat het tot een definitieve overwinning kwam voor een van beiden.




Wisby still has its original, almost intact, early 14th century walls, including a wide open space in front of them. At this scenic location we had our encampment and our battle, some 100 meters from the original spot. Delegations of some of the best 14th century living history groups in Europe took part. There were Swedes, Norse, Fins, Poles, Czechs, Germans, Dutch, Belgians and Italians, etc. Workshops had been organised, concerning goldwork embroidery, leather working (by our Nijso!), smithying, sowing, etc. Also lectures by experts were held in the 13th century chapters house, about frilled veils (by our Isis!), armour, clothing, etc. There was a foot tournament in which an Albion sword (top notch quality) was the main prize. And with the battles we even had cavalry (Frilansene from Norway). A few days before the main battle at Wisby, also the battle at Mästerby was reenacted. Here both armies had already encountered each other in 1361, but not yet reaching a decisive victory for one or the other.





Al met al hebben we een week lang met redelijk zon overgoten dagen op een prachtige plek heerlijk gekampeerd, oude vrienden ontmoet en nieuwe vrienden gemaakt, de markt bezocht, langs het strand gelopen, het oude stadje met al zijn kleine straatjes helemaal verkend, het Gotlands museum bezocht met tentoonstelling over de veldslag, het 14e eeuwse monument bij de massagraven opgezocht (dank Peter!), en zelfs heel authentiek met beurtrollen wacht gelopen s'nachts, met lantaarn en paalwapen in de hand, om het lokale schorriemorrie op een afstand te houden.
En als extra nagerecht, op onze reis terug naar huis, hebben we een aantal van ons eerst het hanze Schonen marktstrand in Zweden en in Duitsland Lüneburg en twee nabijgelegen dorpjes bezocht om wat 1370 kunst te bekijken; een doopvont, koorbanken en een grafplaat, terwijl de anderen Kopenhagen hebben bezocht en een aantal goede fotos gemaakt van een klotendolk die ik wil gaan gebruiken als inspiratie voor mijn bazelaar zijn schede.




All in all we had a superb week with lots of sun, camping on a gorgeous spot, meeting old friends and making new ones, visiting the market, walking over the beach, discovering the old town with its maze of alleys, visited the Gotland Museum with exhibition about the battle, looking up the 14th c. monument near the mass graves (thanks Peter!), and very authentic we took turns with patrolling at night, watching out for local scum with our polearms and lanterns in hand.
And to top it off, on our way back home, some of us visited the hanseatic Skanör marketbeach in Sweden and in Germany Lüneburg and two surrounding villages to look up 1370s art; a baptismal font, choir stalls and an effigy, while others visited Copenhagen and took some great photos of a bollock dagger which I want to use as inspiration for my baselard scabbard.

We zijn een paar dagen in Cracow geweest - een fantastische stad! In cracow staat het kasteel van Wawel, een leuk kasteel met kathedraal uit de 13e/14e eeuw. In de kathedraal lag het grafmonument van Vladislav III, gestorven 1444.


Hij had ook een erg mooie mantelsluiting voor zijn geborduurde mantel:

In diezelfde kerk ook een grafmonument van Kazimir III, gestorven 1370. Hij lag twee meter hoog, maar op ooghoogte in marmer uitgebeiteld zaten zijn vrienden:


Ja, die kapertjes blijven toch machtig mooi, he?
Naast de kathedraal was een klein museum met daarin de schatten van de kerk. Ergens tussen een gigantische hoop gouden bling-bling van de kerk lag een leuke bascinet die ze opgegraven hebben. De cylindertjes voor de ophanging van de malien kraag en het ijzertje voor de ophanging van het neusstuk op het voorhoofd zijn nog aanwezig (sorry Bertus, dit is de enige foto die we hebben).


Maarrrrr.... het allercoolste aan cracow was het ondergrondse museum onder de grote markt met daarin alle middeleeuwse meuk die ze opgegraven hebben op de markt (al was er ook een geborduurd tasje waar machteld 138 foto's van heeft gemaakt). Maar daarover meer in een volgende post.

Deze laatste weken zijn Bertus en ik bezig geweest met de voorbereidingen voor het battle of Wisby evenement begin augustus. Hiervoor hebben we wat nieuw kookgerei en kampspullen aangeschaft, maar ook wat naaigerei. Toevallig vonden we hier een mooie schaar te koop, die lijkt op een vondst gedaan in de gedempte gracht van kasteel Voorst. Dit kasteel in de buurt van Zwolle werd in 1361-62 belegerd en afgebroken, onder andere door de stadsmilitie van Deventer. Dezelfde opgraving bracht ook een knijpschaartje aan het licht. Zo'n zelfde schaartje hadden we al een paar jaar geleden gekocht bij medieval design. Zo te zien verkopen ze deze helaas niet meer.

These last weeks Bertus and I have been preparing for our visit to the battle of Wisby event in early August. This included buying some new cookware and campstuff, but also some sewing gear. We stumbled upon this nice pair of scissors here which is quite similar to a specimen that was excavated from the filled in moat of castle Voorst. This castle near Zwolle was besieged and demolished in 1361-62, among others by the Deventer militia. The same excavation yielded a pair of shears. Such a pair was already acquired by us a few year ago from medieval design. Alas, it seems they no longer carry this item.







Bij de verkoper van de scharnierschaar hebben we ook gelijk vier benen weefkaartjes aangeschaft. Deze zullen gebruikt worden om de sluiting mee te weven op onze nieuwe oorcussene. Hier ben ik bezig deze kussens te naaien tijdens ons meest recente evenement. De stof is geweven door onze vriendin Maria van Albrechts Bössor.

From the same supplier as the pair of scissors we also ordered bone cardweaving tablets. These will be used to weave the closure on our new oorcussene ('earcushions'). Here I am sewing the pillows at our latest event in Eindhoven, using fabric woven by our dear friend Maria from Albrechts Bössor.



Enfin, in de bovenste foto zijn ook te zien: vier vers genaaide snutteldoecken, 4 nieuwe veters in vingerweefsel (voor Bertus' nieuwe cousen) en drie houten spoeltjes die we konden verkrijgen op ons evenement in Lütjenburg in mei.

Finally, in the upmost picture you can also see four freshly sown snutteldoecken (handkerchiefs), 4 new fingerloop braided laces (Bertus' new hosen) and three wooden reels that we were lucky to pick up at our event at Lütjenburg in May.