Dit hemd maakten we een paar jaar geleden voor Goossen. Het is gemaakt van vintage/antiek bedlinnnen; redelijk dun maar wel heel dicht geweven. De afmetingen zijn (exclusief seam-allowance):
Voorpand & rugpand | 65 cm breed x 80 cm lang
Mouwen | 44 x 22 cm
Gussets | 12 x 12 cm
Van elk heb je dus twee stuks nodig: 1 voor- en 1 rugpand, 2 mouwen, 2 'gussets'. De totale hoeveelheid stof voor dit hemd is dus ongeveer 1,2 m linnen met stofbreedte 140 Ã 150 cm. Met die hoeveelheid stof zou je het hemd zelfs nog een kleine 10 cm langer kunnen maken. Dit hemd is ongeveer de meest stofzuinige versie denkbaar (voor ditzelfde hemd met lange mouwen heb je minstens 1,5 m stof nodig).
We zoomden eerst elk patroonstuk om (op de halsuitsnijding na) met een simpele zoomsteek en naaiden daarna alles aan elkaar met een overhandse steek. Voor linnen (maar ook wol die snel rafelt) is dit een fijne manier van werken.
Hieronder een foto van hoe het eruit ziet langs de binnenkant:
Dit hemd heeft onderaan twee splitten langs de zijkant.
We kozen ervoor om de split te verstevigen met een speciaal verstevigings-steekje. Deze steek is niet terug gevonden op middeleeuwse kleding, maar komt wel voor op 16e eeuws linnen ondergoed.
De halsuitsnijding werkten we als laatste af door er een apart biesje linnen tegen te naaien langs de binnenkant.
TIP | Snel zomen tekenen doe je zo!
It has been a long while since I posted on the Deventer Burgerscap blog. But my participation in the latest DB event and the questions I got after my hood that I wore there have nudged me back to the writing table. The hood in question is one that I made years ago already and which is tight fitting, with a front button closure, a short and squarish shoulder mantle and with straps running under the armpits connecting front and back of the said mantle.
The tight fit enables the wearer to wear a mantle or other outer garment on top, such as was the (male) fashion in the 1360s and 1370s, without too much bulky fabric around the neck. The straps under the armpits enable the wearer to shift the mantle, from a position where the buttons are in front on the chest to or from one where they are on the right shoulder, while the hood stays in its proper place.This way of carrying your mantle was also fashionable in those days. Lastly, when worn without any outer garment on top, the armpit straps make this a very practical hood for use during outdoor activities since the hood-mantle can not be blown up into your face by the wind.
This hood is in fact a prototype but still needs replacing by a new and better one. You know how these things go. For the prototype we (Isis helped me out) made a pattern with a seam in the neck. This made for an unwelcome bunching up of fabric in the front where the buttons and buttonholes are. Since then we have learned that a tight fitting hood can also be made with the usual pattern of two large pieces that only get augmented by two inset gores on the shoulders. The new pattern in cheap fabric has already been made.
Now let us go to the sources, because, what is this!? young men wearing tight fitting buttoned hoods? It seems that the reenactment (and academic?) community has long believed that buttoned hoods were something that only women wore. In their book 'Textiles and Clothing' on the textile finds from London the authors write that 'this type of closely fitting hood is typical of the late 14th century and is to be seen in many manuscript illuminations and sculptural figures. It was worn mainly by women ... '. Luckily for us they write about this hood because they found one (of a type without armpit-straps):
The book also mentions the find of part of a buttoned hood from Dordrecht in the Netherlands from c. 1400, but alas does not give a photo or drawing of it.
When we look into textual sources from that era, we find evidence of men wearing hoods with front closures ánd armpit-straps! First there are the purchases made in 1362 and 1363 for his young lordship of the towns of Schoonhoven and Gouda: Jan van Blois (nephew of Charles de Blois, but unlike the rest of his family resident in the Netherlands and fluent in Dutch):
- Item om 9 vergulden cnoepkine caproen mede te cnoepen 18 s.
- Item van 12 zulveren caproenhake 8 s.
- Item om lint van gaerne caproen mede te binden onder den arm 16 d.
- Item om rebant miins joncheren caproen onder den arm mede te binden 14 d.
- Item om lint caproene mede te binden 2 sc. 8 d.
This translates as:
- Item, of 9 small gilded buttons to have the hood buttoned with, 18 shillings.
- Item, of 12 silver hood hooks, 8 shillings.
- Item, of ribbon of yarn, to bind the hood with under the arm, 16 pennies.
- Item, of ribbon, to bind my young lords hood with under the arm, 14 pennies.
- Item, of ribbon to bind the hood with, 2 shillings 8 pennies.
Here we see that one of Jan's hoods was closed with gilded (silver) buttons and the other with silver hooks. The near absence of other buttons and hooks mentioned with hoods in the accounts does not mean these hoods were not tight-fitting or closed. Buttons in this era were most of the time made of cloth so would not find their way into these purchase accounts.
What we also encounter in these accounts is the fact that Jan's hoods were often bordered with silver or gold ribbon:
- Item 7 ellen zulverboerts op caproene te legghen, delle 10 s.
- ... 4 ellen goudboerts tot 2 caproenen, coste d'elle 6 s. 8 d.
This practice may explain why the find from London is missing the border of its mantle and face opening. The most valuable parts would have been cut off before it was discarded of.
Next to the household accounts of Jan van Blois we have the Limburger Chronicle as a source. Written in the German town Limburg an der Lahn in the late 14th century, it mentions for the year 1362:
Unde di junge menner drugen alle meistlichen gekneufte kogeln als die frauwen, unde di kogeln werten bi drissig jar, da vurgingen si.
This translates as:
And the young men all wore mostly buttoned hoods like the women, and these (type of) hoods were worn for thirty years, after this it (the fashion) went away.
From this we can conclude that the hood with button or hook closure was worn both by (young) men and women from c. 1360 to c. 1390. Lastly we arrive at what they looked like in art and where this art originates from so that it can tell us in what area these hoods were worn. We encounter them in England (Warwickshire and East Anglia), France (Ile de France), the Northwest of the Holy Roman Empire (Low Countries, Westphalia), the West of said empire (Alsace), the South-East of said empire (Württemberg, Thuringia, Bavaria), Switzerland and lastly Northern Italy (Lombardy, Tuscany). So a quite large part of Europe.
Photos courtesy of Hans Splinter, 2014
The tight fit enables the wearer to wear a mantle or other outer garment on top, such as was the (male) fashion in the 1360s and 1370s, without too much bulky fabric around the neck. The straps under the armpits enable the wearer to shift the mantle, from a position where the buttons are in front on the chest to or from one where they are on the right shoulder, while the hood stays in its proper place.This way of carrying your mantle was also fashionable in those days. Lastly, when worn without any outer garment on top, the armpit straps make this a very practical hood for use during outdoor activities since the hood-mantle can not be blown up into your face by the wind.
Photos courtesy of Isis Sturtewagen & Hans Splinter, 2014
This hood is in fact a prototype but still needs replacing by a new and better one. You know how these things go. For the prototype we (Isis helped me out) made a pattern with a seam in the neck. This made for an unwelcome bunching up of fabric in the front where the buttons and buttonholes are. Since then we have learned that a tight fitting hood can also be made with the usual pattern of two large pieces that only get augmented by two inset gores on the shoulders. The new pattern in cheap fabric has already been made.
Now let us go to the sources, because, what is this!? young men wearing tight fitting buttoned hoods? It seems that the reenactment (and academic?) community has long believed that buttoned hoods were something that only women wore. In their book 'Textiles and Clothing' on the textile finds from London the authors write that 'this type of closely fitting hood is typical of the late 14th century and is to be seen in many manuscript illuminations and sculptural figures. It was worn mainly by women ... '. Luckily for us they write about this hood because they found one (of a type without armpit-straps):
The book also mentions the find of part of a buttoned hood from Dordrecht in the Netherlands from c. 1400, but alas does not give a photo or drawing of it.
When we look into textual sources from that era, we find evidence of men wearing hoods with front closures ánd armpit-straps! First there are the purchases made in 1362 and 1363 for his young lordship of the towns of Schoonhoven and Gouda: Jan van Blois (nephew of Charles de Blois, but unlike the rest of his family resident in the Netherlands and fluent in Dutch):
- Item om 9 vergulden cnoepkine caproen mede te cnoepen 18 s.
- Item van 12 zulveren caproenhake 8 s.
- Item om lint van gaerne caproen mede te binden onder den arm 16 d.
- Item om rebant miins joncheren caproen onder den arm mede te binden 14 d.
- Item om lint caproene mede te binden 2 sc. 8 d.
This translates as:
- Item, of 9 small gilded buttons to have the hood buttoned with, 18 shillings.
- Item, of 12 silver hood hooks, 8 shillings.
- Item, of ribbon of yarn, to bind the hood with under the arm, 16 pennies.
- Item, of ribbon, to bind my young lords hood with under the arm, 14 pennies.
- Item, of ribbon to bind the hood with, 2 shillings 8 pennies.
Here we see that one of Jan's hoods was closed with gilded (silver) buttons and the other with silver hooks. The near absence of other buttons and hooks mentioned with hoods in the accounts does not mean these hoods were not tight-fitting or closed. Buttons in this era were most of the time made of cloth so would not find their way into these purchase accounts.
What we also encounter in these accounts is the fact that Jan's hoods were often bordered with silver or gold ribbon:
- Item 7 ellen zulverboerts op caproene te legghen, delle 10 s.
- ... 4 ellen goudboerts tot 2 caproenen, coste d'elle 6 s. 8 d.
This practice may explain why the find from London is missing the border of its mantle and face opening. The most valuable parts would have been cut off before it was discarded of.
Next to the household accounts of Jan van Blois we have the Limburger Chronicle as a source. Written in the German town Limburg an der Lahn in the late 14th century, it mentions for the year 1362:
Unde di junge menner drugen alle meistlichen gekneufte kogeln als die frauwen, unde di kogeln werten bi drissig jar, da vurgingen si.
This translates as:
And the young men all wore mostly buttoned hoods like the women, and these (type of) hoods were worn for thirty years, after this it (the fashion) went away.
From this we can conclude that the hood with button or hook closure was worn both by (young) men and women from c. 1360 to c. 1390. Lastly we arrive at what they looked like in art and where this art originates from so that it can tell us in what area these hoods were worn. We encounter them in England (Warwickshire and East Anglia), France (Ile de France), the Northwest of the Holy Roman Empire (Low Countries, Westphalia), the West of said empire (Alsace), the South-East of said empire (Württemberg, Thuringia, Bavaria), Switzerland and lastly Northern Italy (Lombardy, Tuscany). So a quite large part of Europe.
Top: Weepers from the effigy of Thomas Beauchamp (+1369) in Warwick
Bottom: Egerton Genesis, East Anglia, 1350-1375 - BL Ms. Egerton 1894
Left: Aristotles Politica and Oeconomica, 1376, Nicole Oresme, Paris - Brussels, Bibl Royale Albert Ier, 11201–02, Book I
Right three: Livres de Modus et Ratio, 1374-1379, Paris - Paris, BNF, Français 12399
Top left: Osnabrücker Altar, 1370-1380 - Wallraf Richartz-museum, Cologne
Top right: Missal of Arnold van Oreye, lord of Rummen, Meuse region, 1366 - Museum Meermanno Westreeniaum 10 A 14
Bottom left: Letter of indulgence from Herkenrode, 1363 - Provincial Library Limburg, Belgium
Bottom right: Herforder town council in the Herforder Stadtrechtsbuch, 1368-1376
Left: Stained glass in the church of Niederhaslach, Alsace, c. 1360
Right: Speculum Humanae Salvationis, Alsace, 1370-1380 - Paris, BNF, Latin 511
Top left: Johann Ehinger (+1368), Mayor of Ulm - Münster, Ulm
Top right: Weeper from the effigy of Gunter XXV von Schwarzburg (+1368) - Arnstadt, Liebfrauenkirch
Bottom left: Southern portal of the Dom of Augsburg, 1356-1376
Bottom right: Rudolf von Ems Weltchronik, South German, c. 1370 - München Bayerisches Staatsbibliothek Cod. Germ. 5
Effigy of the wife of Francois I (+ 1362/1363) and a weeper beneath said effigy - La Sarraz, Switzerland
Top left: Count Porro offers to Madonna, from chapel in Lentate sul Seveso, c. 1370 - Pinacoteca di Brera, Milan
Top right: Quilted textile from Florence, 1360-1400 - Victoria & Albert Museum, London, no. 1391-1904
Bottom: Guiron le Courtois, Lombardy, 1370-1380 - Paris, BNF, Nouvelle acquisition française 5243
In some of the above pictures it seems that no buttons or hooks can be seen because of a mantle going over top. But in case of the rightmost one of the Warwicks the open folded 'collar' does give a front closure away. And in case of the leftmost of the aldermen of Herford you can see buttons indicated beneath his chin if you look closely. The others I have included because the fact that they are so tight fitting means they must have had a front closure hiding underneath that mantle. Of course, if they had armpit-straps can not be said for sure.
Op 15 juni hebben Vera en ik in Archeon genaaid. In het pottenkoopmanshuis, op het forum, in de AT, overal werd genaaid. Keihard. Het was fantastisch.
Archeon had een jaarlijks textielweekend georganiseerd. In voorgaande jaren was dit redelijk druk maar helaas waren wij, naast een vrouw die een winkeltje met wollen truien en mutsjes runde, de enige attractie. Ik heb nog meegedaan met de historische modeshow.
Omdat het zo rustig was, zijn we wel aardig opgeschoten met onze naaiwerkjes. Vera was bezig met de eerste opzet voor linnengoed voor haar personage Elle, de echtgenote van mijn personage, dat ik Siegher Abellyenss heb herdoopt (ik vond Cesarius toch wat al te dramatisch). Ze heeft in een dag een schort, een hoofddoek en een bandje om die hoofddoek aan te bevestigen gemaakt, met de kanttekening dat ze liever een gefronst schort wilde maar dat waarschijnlijk binnen een evenement vies zou maken, en een Birgitta-kapje, maar dat ze eerst beter wil begrijpen hoe dat moet worden gemaakt. Ondanks deze kanttekening was ze dus flink productief.
Een stuk sneller in elk geval dan ik was met mijn tussendoor-projectje: een remake van mijn hoedje dat ik tussen 2004 en 2011 gedragen heb maar dat vreemd genoeg op een dag verdwenen bleek te zijn.
Deze hoedjes werden gedragen door redelijk welgestelde lieden maar komen in wat plattere vorm ook voor bij eenvoudiger volk. Ze zijn met name populair in de periode rond 1340-1350, maar ook in 1380 zijn ze nog in gebruik (zie eerste afbeelding). Qua vorm lijkt de mijne het meest op die van afbeelding 4, de processie van flagellanten (een miniatuur uit een Frans manuscript waarvan verdere details mij onbekend zijn), maar de overige afbeeldingen tonen aan dat dit niet een specifiek aan deze groep gebonden hoofddeksel was. Uiteindelijk staat een weldadiger versierde en hogere versie nog op de verlanglijst.
In elk geval, Vera en ik hebben ons goed vermaakt. Het was aardig weer (zonnig en redelijk warm, hoewel het flink waaide), het was rustig maar er kwam toch nog wat publiek, zodat onze aanwezigheid niet volkomen zinloos was, en het was leuk om eens wat oude bekenden onder de Archeotolken te zien.
Op zondag ben ik zelf nog even geweest, vooral voor de modeshow, en heb ik een kopje koffie gedronken met Wouter Nicolai.
Laurens Feijten, 17 juni 2013
Foto's: Vera Bos en Laurens Feijten. Behalve die van mijn oude hoedje, die is in Archeon gemaakt in, like, 2009, maar ik weet niet meer door wie.
Archeon had een jaarlijks textielweekend georganiseerd. In voorgaande jaren was dit redelijk druk maar helaas waren wij, naast een vrouw die een winkeltje met wollen truien en mutsjes runde, de enige attractie. Ik heb nog meegedaan met de historische modeshow.
Een stuk sneller in elk geval dan ik was met mijn tussendoor-projectje: een remake van mijn hoedje dat ik tussen 2004 en 2011 gedragen heb maar dat vreemd genoeg op een dag verdwenen bleek te zijn.
In loving memory of my hat
In elk geval, het gemis lag mij zwaar en ook mijn nieuwe trommelvormige hoedje kon het intense verdriet niet volledig wegnemen. Daarbij schijnt de zon me in het gezicht zonder dat handige puntje. Ontevreden over deze situatie heb ik een nieuwe gemaakt, met een nog puntiger puntje, een ingevoegd amandelvormig topje (de originele was te smal naar mijn zin) en gevoerd met stug grijs linnen, en afgewerkt met fijne blauwe wol. Het resultaat is tamelijk naar mijn tevredenheid. Hij moet nog wat in vorm komen en wat pluis verliezen, maar dan zal ik er ook weer als vanouds van kunnen genieten.
Deze hoedjes werden gedragen door redelijk welgestelde lieden maar komen in wat plattere vorm ook voor bij eenvoudiger volk. Ze zijn met name populair in de periode rond 1340-1350, maar ook in 1380 zijn ze nog in gebruik (zie eerste afbeelding). Qua vorm lijkt de mijne het meest op die van afbeelding 4, de processie van flagellanten (een miniatuur uit een Frans manuscript waarvan verdere details mij onbekend zijn), maar de overige afbeeldingen tonen aan dat dit niet een specifiek aan deze groep gebonden hoofddeksel was. Uiteindelijk staat een weldadiger versierde en hogere versie nog op de verlanglijst.
Wat documentatie - Boven: Bartolo di Fredi, Aanbidding der Wijzen, ca 1380
Onder: Lorenzetti, Effecten van het goede bewind, ca 1340, Codex Manesse, f14v: Markgraf Heinrich von Meißen, ca 1340, en een Franse miniatuur met flagellanten, details onbekend.
Onder: Lorenzetti, Effecten van het goede bewind, ca 1340, Codex Manesse, f14v: Markgraf Heinrich von Meißen, ca 1340, en een Franse miniatuur met flagellanten, details onbekend.
Orcagna, Triomf van de dood, 1348
In elk geval, Vera en ik hebben ons goed vermaakt. Het was aardig weer (zonnig en redelijk warm, hoewel het flink waaide), het was rustig maar er kwam toch nog wat publiek, zodat onze aanwezigheid niet volkomen zinloos was, en het was leuk om eens wat oude bekenden onder de Archeotolken te zien.
Op zondag ben ik zelf nog even geweest, vooral voor de modeshow, en heb ik een kopje koffie gedronken met Wouter Nicolai.
Laurens Feijten, 17 juni 2013
Foto's: Vera Bos en Laurens Feijten. Behalve die van mijn oude hoedje, die is in Archeon gemaakt in, like, 2009, maar ik weet niet meer door wie.
I started this project back in August 2012. Read more on the historical background of this garment here and also here and the first post about the work in progress here.
This is what it looks like finished (well sort of, I still have to make a proper lace):
 |
| Finished shirt |
 |
| Side lacing |
 |
| Small pleats in the skirt |
I was so happy when a few weeks ago, I stumbled across this image - Dispute des suppôts de Satan / Conflict between the henchmen of Satan - from the Livres de Modus et Ratio (1379) by Henri de Ferrières, (Bibliothèque nationale de France, Cote: Français 12399). The third woman from the right is wearing a dress exactly like the one I was making! She even has the same grey hood as I already had made some years ago! Sometimes it's so much fun to see how 'right' you are doing things without being aware of it :-)
This dress started nearly two years ago, when we got back from Visby. The fresh Swedish summer nights had reminded me of the comfort and warmth an extra layer would provide. When I started this dress I hoped it would be a quick project. Boy was I optimistic! Really, doing something completely by hand takes time! But is is also much more rewarding then calling in the help of mister sewing machine.
The fabric I used had been stored in the back of the cupboard for ages (think at least six years). Probably because it has a slightly unusual color. However, I think it must be close to what is called in medieval sources tanneyt, or 'tan' colored, although it may be a bit on the pale side.
Anyway, the dress needed to be roomy enough to easily fit over another dress and to be pulled over the head. I decided to not bother with buttons and buttonholes.
Many late 14th century re-enactors have an obsession with tight-fitting buttoned garments, and I can't say I'm not one of them. But sometimes one has to be strong and make something practical and loose too. There is a reason why 14th century illuminations still burst with these kind of garments, especially for the common people.
The pattern is based on Herjolfsnes nr. 42. The most amazing part is that I cut this dress out of only 2.5 m of fabric! The total skirt circumference will be 3m10. The pattern on the left measures 1.50 by 2.50 meters, which is exactly the size of the piece of fabric I had. On top you can see the sleeves, the front and back panel, on the bottom the side and front and back gores.
I barely got the dress finished for the Winterfeest, but oh was I happy to wear it in the bitter winter cold! I also got to wear the needlebound mittens I made in Visby for the first time.
Here you can see some of the details of the dress:
Detail of the sleeve gusset and stitching.
The neckline is finished on the inside with a strip of unbleached linen, and the edge is finished with a red woollen 'loopbraid'. I have used this technique before on my grey open hood as well. Click here to find out how to make these braids.
I also want to finish the wrists with red braid, and add two pocket slits to the dress as well and finish them in the same way. Since the dress itself is in such a pale color and really all the other garments from this outfit (the grey dress underneath, the dark grey hood, or my brown hood, and my brown/grey checked socks) I think it can do with a little kick of color. More on that later!
Afgelopen vrijdag hebben we een bezoekje gebracht aan het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. Een kleine maar erg interessante tentoonstelling loopt op dit moment: Middeleeuws Chic
http://www.rmo.nl/tentoonstellingen/middeleeuws-chic (nog t/m 15 september).
De focus is laatmiddeleeuws riembeslag en een aantal leuke stukken zijn uit het RMO en enkele andere lokaties bij elkaar gebracht.
Dordrecht, 1300-1350.
Veel teruggevonden riemen hebben simpel messing riembeslag, gemaakt uit een vierkant stukje plaat dat bol geslagen is en vastgeklonken op het leer met een klein nageltje. Aan de achterkant is het nageltje kromgeslagen of vastgeslagen op een cirkelvormig stukje metaal ter versteviging. Kleine stukjes plaatmateriaal (messing of vertind ijzer, beter bekend als blik) werden niet alleen in bolletjes geslagen maar ook ingewikkelder vormen, vaak gestileerde bloemen, kwamen veel voor. Een complete riem met een totale lengte van 127 mm is teruggevonden in Dordrecht en had nog de originele riemtong, gesp en riembeslag van uit koper geslagen gestileerde bloemen. De riem was helaas een beetje verlegen.
Detail, Zeeland, before 1530. 7x7 mm.
Zeeland, before 1530.
Ook zijn ontzettend veel losse stukken riembeslag gevonden, gegoten en geslagen, van zowel messing als tin. De meeste komen uit het verdronken land in Zeeland, dat in het begin van de 16e eeuw door overstromingen is geteisterd en sinds 1530 min of meer verlaten is. Dit maakt dat de datering van de meeste stukken riembeslag niet heel precies is. Het overgrote deel van het teruggevonden riembeslag bestond uit letterbeslag. Ook zijn insignes in de vorm van letters teruggevonden
Dordrecht, Kampen, Nieuwlande, 1325-1450.
Amsterdam, 1575-1600. Top: 240x31x5 mm; bottom:200x18x2 mm.
Ook zijn een handvol hondenhalsbanden tentoongesteld met leuke hondjes en andere dieren als beslagstukjes. Er zit ook een belletje aan de onderste! Deze twee komen uit Amsterdam (1575-1600), maar stylistisch heeft Holland de middeleeuwen op dat moment nog niet achter zich gelaten.
Dordrecht, late middle ages. 138x150x5 mm. Buckles and mount of pewter.
Een tasje dat in 'Purses in Pieces' van O. Goubitz voorkomt (p.17) is ook te zien. Het viel me nu pas op hoe ontzettend dun het leer is dat voor dit tasje gebruikt werd. Nogal een contrast met het stevige leren beursje dat ernaast lag!
Brugge, 1275-1350. 140x120x45 mm.
Het dunne tasje komt uit Dordrecht en is 'laat-middeleeuws', stylistisch 1350-1450. Het beursje komt uit Brugge (1275-1350).
Dordrecht, 1375-1400. 225x100x50 mm.
Leiden, 1400.
Er was ook een trip en twee mooi versierde tripleertjes te zien. Het tripleertje met de schakende mannetjes komt uit Leiden (1400) en de trip uit Dordrecht (1375-1400). De meeste trippen waarvan het hout onderzocht is blijken van wilgenhout te zijn gemaakt, maar van deze trip zijn geen verdere details bekend. Anyway, leuk om te maken als ik een keertje een maand niks te doen heb...
Dordrecht, 1300-1350. strapend:100x9 mm.
Een erg mooie en lange van messing gegoten riemtong is gevonden in Dordrecht. Enkele soortgelijke riemtongen zijn bekend uit Londen.
Zeeland, before 1530. Belt: 343x9 mm, flowers: 9 mm, fixed with a nail.
Front: Den Bosch, after 1400. Belt: 135x14x4 mm, 11x9 mm, flattened on the back side.
Zeeland, before 1530. Belt: 100x9x3 mm, nails:4 mm, flattened on the back side.
Een tweetal riemen met beurshangertjes was ook tentoongesteld. Het onderste beurshangertje heeft een lusje van leer met een messing uiteinde dat door de riem en een messing plaatje gehaald wordt en vervolgens vastgezet wordt met een scharniertje.
Top: Dordrecht, 1300-1350. 145x7x3 mm. mounts: 4x10 mm. Pewter purse hanger: 15 mm. Bottom: Dordrecht, 1350-1400. clasp: 8x20 mm.
Een riemdeel gemaakt van zijde is gevonden in Dordrecht. Ik kan niet zien of het met kaartjes geweven is of vingergevlochten.
Dordrecht, 1300-1350. 440x15x1 mm. Silk and pewter.
Tot slot waren we allen blij verrast dat een redelijk gedetailleerd boekje verschenen is over deze tentoonstelling:
www.spa-uitgevers.nl
http://www.rmo.nl/tentoonstellingen/middeleeuws-chic (nog t/m 15 september).
De focus is laatmiddeleeuws riembeslag en een aantal leuke stukken zijn uit het RMO en enkele andere lokaties bij elkaar gebracht.
Dordrecht, 1300-1350.
Veel teruggevonden riemen hebben simpel messing riembeslag, gemaakt uit een vierkant stukje plaat dat bol geslagen is en vastgeklonken op het leer met een klein nageltje. Aan de achterkant is het nageltje kromgeslagen of vastgeslagen op een cirkelvormig stukje metaal ter versteviging. Kleine stukjes plaatmateriaal (messing of vertind ijzer, beter bekend als blik) werden niet alleen in bolletjes geslagen maar ook ingewikkelder vormen, vaak gestileerde bloemen, kwamen veel voor. Een complete riem met een totale lengte van 127 mm is teruggevonden in Dordrecht en had nog de originele riemtong, gesp en riembeslag van uit koper geslagen gestileerde bloemen. De riem was helaas een beetje verlegen.
Detail, Zeeland, before 1530. 7x7 mm.
Zeeland, before 1530.
Ook zijn ontzettend veel losse stukken riembeslag gevonden, gegoten en geslagen, van zowel messing als tin. De meeste komen uit het verdronken land in Zeeland, dat in het begin van de 16e eeuw door overstromingen is geteisterd en sinds 1530 min of meer verlaten is. Dit maakt dat de datering van de meeste stukken riembeslag niet heel precies is. Het overgrote deel van het teruggevonden riembeslag bestond uit letterbeslag. Ook zijn insignes in de vorm van letters teruggevonden
Dordrecht, Kampen, Nieuwlande, 1325-1450.
Amsterdam, 1575-1600. Top: 240x31x5 mm; bottom:200x18x2 mm.
Ook zijn een handvol hondenhalsbanden tentoongesteld met leuke hondjes en andere dieren als beslagstukjes. Er zit ook een belletje aan de onderste! Deze twee komen uit Amsterdam (1575-1600), maar stylistisch heeft Holland de middeleeuwen op dat moment nog niet achter zich gelaten.
Dordrecht, late middle ages. 138x150x5 mm. Buckles and mount of pewter.
Een tasje dat in 'Purses in Pieces' van O. Goubitz voorkomt (p.17) is ook te zien. Het viel me nu pas op hoe ontzettend dun het leer is dat voor dit tasje gebruikt werd. Nogal een contrast met het stevige leren beursje dat ernaast lag!
Brugge, 1275-1350. 140x120x45 mm.
Het dunne tasje komt uit Dordrecht en is 'laat-middeleeuws', stylistisch 1350-1450. Het beursje komt uit Brugge (1275-1350).
Dordrecht, 1375-1400. 225x100x50 mm.
Leiden, 1400.
Er was ook een trip en twee mooi versierde tripleertjes te zien. Het tripleertje met de schakende mannetjes komt uit Leiden (1400) en de trip uit Dordrecht (1375-1400). De meeste trippen waarvan het hout onderzocht is blijken van wilgenhout te zijn gemaakt, maar van deze trip zijn geen verdere details bekend. Anyway, leuk om te maken als ik een keertje een maand niks te doen heb...
Dordrecht, 1300-1350. strapend:100x9 mm.
Een erg mooie en lange van messing gegoten riemtong is gevonden in Dordrecht. Enkele soortgelijke riemtongen zijn bekend uit Londen.
Zeeland, before 1530. Belt: 343x9 mm, flowers: 9 mm, fixed with a nail.
Front: Den Bosch, after 1400. Belt: 135x14x4 mm, 11x9 mm, flattened on the back side.
Zeeland, before 1530. Belt: 100x9x3 mm, nails:4 mm, flattened on the back side.
Een tweetal riemen met beurshangertjes was ook tentoongesteld. Het onderste beurshangertje heeft een lusje van leer met een messing uiteinde dat door de riem en een messing plaatje gehaald wordt en vervolgens vastgezet wordt met een scharniertje.
Top: Dordrecht, 1300-1350. 145x7x3 mm. mounts: 4x10 mm. Pewter purse hanger: 15 mm. Bottom: Dordrecht, 1350-1400. clasp: 8x20 mm.
Een riemdeel gemaakt van zijde is gevonden in Dordrecht. Ik kan niet zien of het met kaartjes geweven is of vingergevlochten.
Dordrecht, 1300-1350. 440x15x1 mm. Silk and pewter.
Tot slot waren we allen blij verrast dat een redelijk gedetailleerd boekje verschenen is over deze tentoonstelling:
www.spa-uitgevers.nl
