Ik heb net een mottenplaag gehad en gelukkig zijn mijn kleren vrijwel onbeschadigd gebleven. Ook al is de schade dit keer beperkt, ik vond het toch een goed idee om deze situatie in de toekomst te vermijden.

Kledingmotten zijn een welbepaalde soort nachtvlinders (Tineola bisseliella), die hun eitjes leggen in wollen stof, garen, schapenvachten, …. Wanneer de eitjes uitkomen eten de larven gaten in de wol. De larve van de kleermot is ca. 1 cm. lang en is vuilwit van kleur.


Hier volgen een aantal weetjes (zowel middeleeuwse als moderne) die kunnen helpen bij het bestrijden en voorkomen van motten.

Het laat 14e eeuws boek dat onder de titel "Le Ménagier de Paris" staan naast allerlei andere huishoudkundige weetjes en recepten ook aanwijzingen om van motten te geraken of te voorkomen dat ze je kleren aanvreten: je moet je kleding regelmatig over een stoel buiten hangen, maar dit alleen wanneer het droog, warm weer is. Vocht maakt de kleding nog geschikter voor motten-eitjes. Vooraleer je kleding opgevouwen terug in de kast te leggen moest je ze ook nog goed uitkloppen met een roede.

Motten schijnen verder ook niet te houden van rookgeur. Ga op evenementen dus maar lekker in de rook zitten en was je kleren vooral niet als je terug thuis bent. Het helpt ook om stukken zeep tussen opgevouwen kleding in de kast te leggen, en/of zakjes met gedroogde lavendel, rozemarijn of boerenwormkruid. In de winkel kun je ook stukjes sandelhout of cederhout kopen tegen de motten.
Kleding die je niet vaak draagt, of voor een tijdje niet nodig hebt, kun je best opbergen in plastic tassen of speciale kledinghoezen.

Eens je motten(eitjes) in je kleding hebt kun je ze op verschillende manieren weer proberen verwijderen: je kleding/stof in de diepvries steken, strijken en/of in de wasmachine doen. Ik heb zelf alle drie deze stappen ondernomen, just to be sure. Er zijn ook chemische bestrijdingsstoffen verkrijgbaar in de winkel.

In september komen de eitjes uit die in juli en augustus werden gelegd door de motten. Zorg dus voor een goede reiniging van de kleding en kasten in de periode vóór de larven uitkomen. Normaal is er dan geen enkel probleem meer.

Landweren zijn laat-middeleeuwse verdedigingslinies. Ze werden aangelegd langs grenzen van vorstendommen, maar soms ook langs een kerspel of om een stadsvrijheid. In Nederland zijn ze grotendeels aangelegd in het oosten; van Groningen tot Maastricht en van Barneveld tot de grens met Duitsland. Het fenomeen is waarschijnlijk over komen waaien uit het oosten van het huidige Duitsland omdat de oudste vermeldingen van daar komen. Natuurlijk bestonden er in de late Middeleeuwen nog geen Nederland en Duitsland, maar waren beide gebieden onderdeel van het Heilige Roomse Rijk. De landweer lijkt dan ook een typisch fenomeen van dit rijk te zijn.
Doorgaans bestonden landweren uit een brede zware wal, voorzien van flankerende grachten en met een heg op de wal. Soms was de landweer meerwallig, bijvoorbeeld op de oostelijke grens van Twente met Bentheim. De heg bestond uit bomen waarvan de takken hetzij dicht door elkaar gevlochten waren hetzij nedergebogen en opnieuw in de grond gepoot. Ertussenin werd doornig struikgewas aangeplant, waardoor het geheel een bijna ondoordringbare hindernis vormde. De schaarse doorgangen in de landweer waren voorzien van een enkele of dubbele slagboom met een persoon er bij wonend die deze in de nacht en bij onraad afsloot; vaak de Bomer, of Sluiter genaamd. Landweren werden vaak aangelegd door gebruik te maken van al aanwezige natuurlijke barrières zoals tussen twee veengebieden in.


De landweer zorgde er in elk geval voor dat een aanval berekenbaarder werd, doorgaans zou de aanvaller namelijk de makkelijkste route kiezen en bij een van de doorgangen proberen door te breken. Om de aanvaller het hoofd te bieden moesten snel troepen ter plaatse komen. Dit was alleen mogelijk als men de naderende vijand tijdig aan zag komen en bericht hiervan door kon geven aan de dichtsbijzijnde nederzetting of stad. Mensen die naast de landweer woonden werden waarschijnlijk verplicht bij onraad te schreeuwen. Ook werden er heuvels benut of expres aangelegd waarvandaan men de wacht kon houden. Hoge bomen werden hier ook voor gebruikt en men plaatste hier zogenaamde bakens op om het thuisfront te kunnen waarschuwen. Waar men geld had, veelal bij steden dus, bouwde men houten wachtposten en soms zelfs stenen wachttorens, zogenaamde bergvredes. Deze waren ook uitgerust met een signaalsysteem waarmee de wachter kon communiceren met de wachtpost in de meest nabijgelegen kerktoren. Bij klokkeslag moesten de weerbare mannen zich dan verzamelen met hun wapenrusting aan en er gelijk op uit trekken om de vijand een lesje te leren. Indien de vijand de landweer nog niet bereikt had, kon men hem opwachten daar waar hij doorbreken wilde. Indien de vijand al door de landweer gebroken was kon men zich positioneren bij het gat of de doorgang waar hij door terug moest komen, zwaar beladen met buit. Het najagen van de vijand en het weer afnemen van die buit was zelfs een verplichting in sommige gebieden.
Het recht op landweeraanleg lag bij de landsheer, maar steden konden dit privilege ook verkrijgen van hem. Degenen die het graafwerk deden waren de inwoners van het gebied waar hij werd aangelegd. Dit was een landsheerlijke verplichting. De wachters en kasteleinen langs de landweer moesten toezien dat de landweer niet beschadigd werd. Ook werden er hiertoe wetten uitgevaardigd, waar hoge boetes in waren opgenomen of zelfs lijfstraffen zoals bijvoorbeeld het breken van een hand.
Als een landweer er eenmaal lag werd hij soms ook gebruikt als tollinie, grensscheiding, waterkering of veekering. Daarbij zal hij een afschrikwekkende functie hebben gehad voor vijanden en daarmee ook een positieve invloed op de sfeer en daarmee welvaart binnen het beschermde gebied.

Bron: Mijn zojuist afgeronde doctoraal-scriptie 'Landweren in Nederland'

Vandaag heb ik de knoopjes op de voorsluiting van mijn wambuis afgekregen. Het zijn er precies 40, op 2 cm van elkaar verwijderd. Nu de knoopsgaten op het linker pand.

Het wambuis is gemaakt van donkerblauwe, fijne wol, gewatteerd met katoenpluis en gaat gevoerd worden met zijde. Het patroon is nogal standaard Charles de Blois-pourpoint à grandes assiettes.

Spoedig meer nieuws!

Wil je weten hoe deze knoopjes gemaakt worden? Klik hier.

Deventer Burgerscap is a subgroup of the Dutch Living History society 'Die Landen van Herwaerts Over'. We portray citizens from the Hanseatic city of Deventer in her heydays of the late fourteenth century and have chosen the specific year of 1370 to focus on. To be able to portray citizens well one has to have historical sources to base these portrayals on. The archive of Deventer provides in this very well. With almost none missing the city accounts (nowadays known as the cameraars-accounts) have been kept from 1337 onwards and also the records of the merchant guild, from 1249 to 1387, are still around today. Deventer was an important German city in 1370. She was in the Hanseatic League and also the 'princeps inter pares' of the cities of the Oversticht (todays Dutch provinces of Overijssel & Drenthe, then part of the Sticht, the bishopric of Utrecht), she had connections a.o. with the duke of Guelders and traded directly with numerous hanseatic and non hanseatic cities located in between Flanders and todays eastern Germany. This setting of late fourteenth century Deventer gives us the opportunity to portray civilians from all levels of society such as craftsmen and merchants. And because Deventer was almost always in a state of war at this time, be it with local lords, the bisshop of Utrecht (the 'Landlord') and even the king of Denmark, we also portray the Deventer citizens as being the city militia on campaign.